Theo biên bản sự việc, vào khoảng 14 giờ 30 phút ngày 5/1/2016 đã xảy ra sự cố vỡ cống tại điểm đầu hệ thống thoát nước hồ chứa bùn thải nhà máy tuyển nổi chì kẽm CKC huyện Bảo Lâm, tỉnh Cao Bằng, tạo thành một lòng chảo xung quanh điểm sụt cống thải, đường kính khoảng 30 m, chiều sâu khoảng 7 m. Đến khoảng 5 giờ ngày 6/1, tiếp tục xảy ra sự cố sụt lún trên mặt cát khô của hồ chứa chất thải tại điểm gần thân đập, đường kính khoảng 20 m chiều sâu 7 m. Ước tính tổng khối lượng nước chì kẽm khoảng trên 3.000 m3 đã bị xả thải thẳng ra sông Gâm gây ô nhiễm nguồn nước nghiêm trọng. Đến thời điểm này, gần 30 km sông, đoạn từ xóm Lạng Cá, thị trấn Pắc Miều, huyện Bảo Lâm, tỉnh Cao Bằng đến thị trấn Yên Phú của huyện Bắc Mê đã bị ảnh hưởng của lượng chì kẽm xả thải ra. Tại thị trấn Yên Phú có một số hộ gia đình nuôi cá lồng trên sông Gâm đã bị chết hàng loạt do ảnh hưởng nguồn nước. Hiện nay, Công ty TNHH chì kẽm CKC huyện Bảo Lâm đang huy động toàn bộ công nhân và máy móc, thiết bị để khắc phục sự cố. Mặc dù đã khống chế được bùn thải tràn ra ngoài môi trường, nhưng vẫn còn nước thải rò rỉ ra khỏi hồ lắng và có nguy cơ tiếp tục gây ô nhiễm môi trường nước sông Gâm.
Sự cố vỡ cống xả đáy hồ chứa chất thải chì kẽm gây ô nhiễm môi trường nước sông Gâm nghiêm trọng
Ngay sau khi nhận được thông tin, đồng chí Nguyễn Văn Chung, Bí thư Huyện ủy, đồng chí Đặng Văn Thủy, Phó Chủ tịch UBND huyện Bắc Mê đã trực tiếp đi kiểm tra hiện trường và có buổi làm việc với lãnh đạo huyện Bảo Lâm, lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường, Chi cục Bảo vệ môi trường tỉnh Cao Bằng và Công ty TNHH chì kẽm CKC thống nhất phương án giải quyết sự cố. Trước mắt yêu cầu Công ty CKC khống chế nguồn nước ô nhiễm xả thải ra môi trường nước sông Gâm, đồng thời có phương án đền bù những thiệt hại về tài sản cho nhân dân, xây dựng kế hoạch xử lý nguồn nước đã bị ô nhiễm gửi các cơ quan có thẩm quyền và các nhà khoa học.
Riêng đối với huyện Bắc Mê cũng đã chỉ đạo kịp thời các xã, thị trấn nằm dọc theo sông Gâm (Yên Phong, Phú Nam, Yên Phú, Lạc Nông, Minh Ngọc, Thượng Tân) thông báo cho nhân dân chủ động phòng ngừa, không sử dụng nguồn nước vào sinh hoạt và sản xuất, không sử dụng những loại cá đã chết do ảnh hưởng của nguồn nước ô nhiễm để làm thức ăn. Đối với các hộ nuôi cá lồng trên sông Gâm và lòng hồ thủy điện Tuyên Quang cần di dời ngay lồng cá vào khu vực suối nước chảy, thường xuyên rửa sạch lồng nuôi, ngăn không để kim loại lắng đọng trong lồng để bảo vệ tài sản. Huyện cũng đã chủ động lên phương án khi nước lòng hồ rút đi, đối với những diện tích đất bán ngập sẽ tập trung xử lý ô nhiễm trước khi trồng cây lương thực, hoa màu ngắn ngày tại khu vực này.
